ในทุกๆปี MIT Technology Review จะเลือกเอา 10 เทคโนโลยี 2023 ที่สำคัญที่สุดแห่งปีมาอัปเดตให้กับเราได้รู้ดีว่าเวลานี้โลกพัฒนาไปถึงไหนแล้ว มีเทคโนโลยีอะไรใหม่ๆ ออกมาบ้าง หรือเทคโนโลยีใด ที่กำลังเป็นกระแส ด้วยเหตุว่าความรุ่งโรจน์ของเทคโนโลยี ค่อนข้างที่จะก่อให้เกิดผลเสียต่อการใช้ชีวิต ของพวกเรามากพอเหมาะสม
เราจึงควรที่จะตามให้ทัน เพื่อดูว่ามีเทคโนโลยีใดบ้างที่เรา ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน ได้มากที่สุด หรือมีความเกี่ยวข้องจนต้องติดตามอย่างตลอด ซึ่ง MIT Technology Review ก็ได้ให้เหตุผลมาด้วยว่า เหตุใดเทคโนโลยีทั้งหมดนี้จึงสำคัญ
CRISPR ตัดต่อยีน เพื่อควบคุมคอเลสเตอรอล
ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา CRISPR (คริสเปอร์) ซึ่งเป็น gene-editing tool ถูกพัฒนาอย่างรวดเร็ว จากห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์สู่คลินิก โดยเริ่มต้นมาจาก การใช้รักษาเชิงทดลองสำหรับความผิดพลาดปกติทางพันธุกรรมที่หายาก แต่ ณ เวลานี้ CRISPR เริ่มเป็นที่แพร่หลายสู่การทดลองทางสถานพยาบาล สำหรับสภาวะทั่วๆไป จนกระทั่งถูกประยุกต์ใช้รักษาโรค ที่พื้นฐานมากขึ้น ตัวอย่างเช่น การควบคุมสภาวะคอเลสเตอรอลสูง รูปแบบใหม่ของ CRISPR กำลังดำเนินต่อไป
AI ที่สร้างรูปภาพขึ้นมา
ในปีที่ผ่านมา AI ได้รุกคืบเข้าสู่วงการศิลป์อย่างเต็มกำลังเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ผลที่ตามมาก็เป็นเกิดดราม่าต่างๆนานา เกี่ยวกับผลงานศิลปะที่ AI ทำขึ้น และที่ยืนของนักแสดงที่เป็นมนุษย์ ทว่าปีนี้จะเป็นอีกปี ของศิลปิน AI ซึ่งเป็นโมเดลโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ที่พัฒนาโดย Google, OpenAI และบริษัทอื่นๆ ในการสร้างงานศิลปะสุดน่าทึ่งตามคำสั่งเพียงไม่กี่คำสั่ง พูดง่ายๆก็คือ แค่คุณพิมพ์คำชี้แจงสั้นๆว่า ต้องการรูปภาพแบบไหน คุณจะได้รูปภาพตามที่คุณขอ ภายในเวลาไม่กี่วินาที ทำให้ “จะไม่มีอะไรเหมือนอีกต่อไป”
การออกแบบชิป (chip) ที่เปลี่ยนแปลงทุกสิ่งอย่าง
เนื่องด้วยอุตสาหกรรมชิปกำลังจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก จากที่ผ่านมา ผู้ผลิตควรต้องซื้อลิขสิทธิ์สำหรับในการผลิตไมโครชิป จากบริษัทขนาดใหญ่แค่ไม่กี่เจ้า แต่ในเวลานี้มี open standard ตัวใหม่ที่ชื่อว่า RISC-V เข้ามาทำให้วงการ ออกแบบชิปเปลี่ยนไป ซึ่งทำให้ผู้สร้างไม่ต้องพึ่งพา chip designers ที่มีแค่ไม่กี่เจ้า ในตลาดอีกต่อไป ทุกคนสร้างชิปได้ง่ายขึ้น ซึ่งจะมีบริษัท startup เป็นจำนวนมากที่กำลังสำรวจความเป็นไปได้สำหรับเพื่อการสร้างชิปขึ้นมาเอง
โดรนที่ใช้ทางการทหารในตลาดทั่วไป
เดิมที โดรนทางการทหารที่กองทัพใช้นั้นเป็นสิ่งที่ประเทศเล็กๆไม่สามารถเข้าถึงได้ เนื่องมาจากมีราคาแพง และข้อบังคับควบคุมการส่งออก ที่เอาจริงเอาจัง แต่ความเจริญรุ่งเรืองของเทคโนโลยีการติดต่อสื่อสารที่พัฒนาขึ้นมา ทำให้หลายบริษัท สามารถสร้างโดรนรบที่มีความสลับซับซ้อนได้ในราคาที่ถูกลงมามาก อย่าง Bayraktar TB2 ของตุรเคีย และโดรนราคาถูกอื่นๆ ได้เปลี่ยนแปลงธรรมชาติ ของสงครามโดรนเสียแล้ว
เทรนด์ เทคโนโลยี มาแรงปี2023
การจ่ายยาทำแท้ง ผ่านระบบแพทย์ทางไกล (telemedicine)
เนื่องจากว่าศาลสูงสุดสหรัฐฯได้วินิจฉัยว่า เมืองต่างๆ สามารถออกกฎหมายต่อต้านการทำแท้งได้ เมื่อเดือนมิถุนายน 2022 ทำให้การทำแท้ง ไม่ใช่สิทธิตามรัฐธรรมนูญ ในสหรัฐฯอีกต่อไป หลายรัฐในอเมริกาแบนคลินิกทำแท้ง ผู้หญิงปริมาณมาก ไม่สามารถเข้าถึงการทำแท้งได้ ผู้ที่ต้องการทำแท้งก็เลยจะต้อง “หาแพทย์” ผ่านวิดีโอคอล เพราะฉะนั้น ผู้ให้บริการด้านที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ และบริษัท startup ก็เลยหันมาใช้ telehealth เพื่อสั่งจ่ายยาและจัดส่งยาข้ามรัฐเพื่อช่วยให้ผู้คนทำแท้ง ได้อย่างปลอดภัยที่บ้าน
อวัยวะตามสั่ง
ในแต่ละวัน จะมีคนไข้เฉลี่ย 17 คนภายในอเมริกาท่จะต้องเสียชีวิตลงะหว่างรอการปลูกถ่ายอวัยวะ เพราะว่าไม่มีอวัยวะให้เปลี่ยน แต่คนกลุ่มนี้บางทีอาจจะรอด รวมถึงคนอื่นก็จะได้รับความช่วยเหลือจากเทคโนโลยีปัจจุบัน ที่ทำให้มีอวัยวะที่แข็งแรงรอคอยให้เปลี่ยน ซึ่งมันอาจมีอยู่อย่าง ไม่จำกัดด้วย เพราะเหตุว่านักวิทยาศาสตร์ สามารถเปลี่ยนถ่ายอวัยวะจากหมูที่ได้รับการตัดต่อกรรมพันธุ์ รวมถึงการสร้างปอดด้วย 3D-printing โดยใช้เซลล์ของคนเจ็บเองเป็นหมึกพิมพ์
รถ EV ที่มาแรงจนกระทั่งขวางไม่ได้
ในที่สุด รถยนต์พลังงานไฟฟ้าก็แปลงเป็นตัวเลือกให้กับโลกใบนี้เสียที เวลานี้ รถ EV ได้รับความชื่นชอบแพร่หลาย มากขึ้น เพราะแบตเตอรี่รถมีราคาที่ถูกลง และรัฐบาลในหลายประเทศ ได้ผ่านกฎการปล่อยมลภาวะ ออกกฎหมายที่เคร่งครัดขึ้น ในเรื่องของการควบคุมรถที่ใช้น้ำมัน ส่วนผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่หลายรายก็ได้ออกมาให้คำมั่น ประกาศออกสื่อว่าจะมุ่งผลิตรถยนต์กระแสไฟฟ้าทั้งหมด และเร็วนี้ๆนี้ ผู้บริโภคทุกหนทุกแห่ง ก็จะมีเหตุผลในทางที่ดีๆมากมาย สำหรับเพื่อการเลือกซื้อรถยนต์กำลังไฟฟ้ามากกว่าที่จะปฏิเสธ
เทคโนโลยี 2023 ใช้ในการทำการวิจัย
กล้องโทรทรรศน์อวกาศ James Webb
กล้องส่องทางไกลอวกาศ James Webb ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อตกทอดภารกิจของกล้องโทรทรรศน์อวกาศ Hubble ในการสำรวจเอกภพ มันถูกส่งออกไปถ่ายภาพในอวกาศเมื่อสิ้นปี 2021 อย่างไรก็ดีแล้ว ภาพจักรวาลอันไกลโพ้นที่ถ่ายได้โดยกล้องกล้องส่องทางไกลอวกาศตัวนี้นั้นน่าทึ่งตกตะลึงมาก และมันก็ส่งภาพรูปแบบนี้กลับมายังโลกมากมาย แปลงเป็นว่ากล้องส่องทางไกลอวกาศ ที่ทรงพลังที่สุดในโลก ตัวนี้ทำให้การศึกษาค้นพบใหม่ๆ เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วทันใจพอๆ กับที่นักวิทยาศาสตร์สามารถวิเคราะห์ข้อมูล ที่ได้จากภาพมากมายนั้น นี่เป็นการเริ่มต้นศักราชใหม่ ของวงการดาราศาสตร์
การวิเคราะห์ DNA ยุคดึกดำบรรรพ์
เมื่อก่อน การจะหาลำดับจีโนม จึงควรมีกระดูกหรือฟันของคนภายในยุคนั้น แต่ตอนนี้ มีเครื่องไม้เครื่องมือหาลำดับจีโนมยุคใหม่ที่ละเอียดมากพอ ที่จะวิเคราะห์ และช่วยทำให้พวกเราอ่าน DNA ของคนเราที่โบราณมากๆได้ โดยใช้เพียงแค่ตัวอย่างเป็นดินที่มนุษย์ยุคดึกดำบรรพ์เคยฉี่ใส่ ทำให้การเล่าเรียนร่องรอย ของมนุษย์ที่เคยอาศัยอยู่เมื่อนานมาแล้ว ทำได้ง่ายขึ้น เผยให้โลกมีความคิดเห็นว่าพวกเขาใคร และเหตุใดโลกยุคนั้นก็เลยเป็นเช่นนั้น นอกจากนี้ยังช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจชีวิตของผู้คนทั่วไปที่มีชีวิตอยู่ในสมัยนั้น ไม่ใช่แค่ชีวิตของคนเราที่สามารถจ่ายเงิน ค่าฝังศพอย่างพิถีพิถันได้แค่นั้น
รีไซเคิลแบตเตอรี่
เมื่อรถ EV มีปริมาณมากขึ้น ทำให้ความต้องการแบตเตอรี่ ก็มากขึ้นด้วยเช่นกัน ทำให้หลายบริษัทกำลังสร้างโรงงาน ที่จะนำแบตเตอรี่เก่ามา รีไซเคิล เรียกคืนลิเธียม นิกเกิล และโคบอลต์ ต่อจากนั้นก็ป้อนโลหะพวกนี้กลับไปยังผู้สร้างแบตเตอรี่ lithium-ion การรีไซเคิลมีความสำคัญในแง่ของการตัดวงจรการทิ้งแบตเตอรี่ ในจำนวนที่มากขึ้นเรื่อยๆ แบตเตอรี่จำเป็นต้องไม่จบลงที่การฝังกลบ เพราะว่ามันบางทีอาจเป็นแหล่งโลหะที่จำเป็นอย่างมาก สำหรับการจ่ายพลังงานให้กับรถ EV ในอนาคต แนวทางนี้จะมีผลให้ต้นทุนแบตเตอรี่ถูกลงกว่าเดิม อีกทั้งยังลดขยะอันตรายลงได้อีกด้วย